Jin TV’de Haftaya Bakış programında, Enternasyonal Dayanışma aktivisti Yıldız Önen ile Londra’da katılım gösterdiği Markizm 2024 toplantıları üzerine sohbet edildi.
Röportaj şöyleydi:
Jin TV: Marksizm 2024 toplantılarında siz de bulundunuz. Nasıl geçti, hangi konular ele alındı diye sormakla başlayalım öncelikle?
Yıldız Önen: Londra’da her sene İngiltere Sosyalist İşçi Partisi’nin (SWP) düzenlediği Marksizm 2024’ün bu seneki toplantıları da oldukça coşkulu geçti. 4 gün boyunca 120 civarında toplantı oldu, 3 binden fazla kişi katıldı. Açılış ve kapanış toplantıları yaklaşık bin kişi ile yapıldı.
Marksizm 2024’ün üç tane ana başlığı vardı. Birincisi Filistin ile dayanışma, soykırıma ortak olan İngiltere hükümetine karşı neler yapılabileceği konusuydu. İngiltere’de Stop the War, yani Filistinle Dayanışma hareketi 7 Ekim’den bugüne 17 büyük yürüyüş yaptı. Sonuncusu 6 Temmuz’da yani konferansın 3. gününde yapıldı, 150 bin kişi katıldı. Dolayısıyla pek çok toplantıda İsrail’in soykırımı ve buna karşı nasıl mücadele edileceği, iki devletli çözümün mümkün olmadığı gibi konular ele alındı.
İkinci ana başlık, dünyayı saran, aşırı sağ partiler denen ki ben faşist partiler demek istiyorum, bu partilere karşı verilecek mücadele, özellikle mültecilere dönük yükselen ırkçılığa karşı mücadele idi.
Üçüncü ana başlık Marksizm’in başladığı 4 Temmuz’da İngiltere’de yapılan genel seçim sonuçlarıydı.
Bu ana başlıklar dışında, cinsiyetçiliğe, homofobiye karşı mücadele konuları konuşuldu, Marx, Engels, Troçki ile ilgili teorik toplantılar yapıldı.
Kültür çadırı vardı. Burada pek çok yazar, sanatçı ile politik konuşmalar, tartışmalar yapıldı.
Bu ana başlıklarda dünyanın içinde bulunduğu çoklu krizlerin: ekonomik, politik, jeopolitik ve ekolojik krizlerin dünyayı yaşanabilir bir durumdan çıkardığı konuşuldu. Bu krizlerden çıkmak için insanlığın lehine gerekli adımların atılmadığı, aksine krizleri derinleştiren savaş ve militaristleşmenin artırıldığı anlatıldı.
Toplantılarda kapitalist sistem sorgulandı, bu krizlerin hem faşistlere alan açtığı ama aynı zamanda solda duran siyasetlere de alan açtığı konuşuldu. Kapitalistlerin toplantılarında G7’de, Davos’ta bile Marx konuşuluyor. Kapitalizme karşı birlikte mücadelenin imkânları konuşuldu.
İngiltere seçimleri çok önemli, İşçi Partisi 14 yıl sonra iktidarı kazandı. Ama İşçi Partisinin az oyla (yüzde 33) bu kadar çok milletvekili seçtirebilmesinin sebebinin bu krizler olduğu anlatıldı. Muhafazakar veya İşçi Partilerinin krizlere çare bulamayacağını düşünen insanlar seçimlere katılmıyorlar.
Olumlu gelişme, faşist partinin (reform için uk) beklenenin çok altında milletvekili çıkarması oldu, ama gene de dikkatli olmakta fayda olduğu konuşuldu. Çünkü faşist partinin oyları epeyce arttı.
Bağımsız adaylardan Jeremy Corbyn de seçimlere katıldı. Londra’da Highbury islington’dan milletvekili seçildi. Nasıl bir duygu yaşadınız.
Corbyn’in seçilmesi ile coşkulu anlar yaşadık. Seçildiği bölgede Kürtler yoğun olarak yaşıyor, bu anlamda seçilmesinde Kürtlerin de payı var.
Corbyn, Kürt meselesinde oldukça önemli bir isim. 12 Eylül sonrası Gülten Kışanak’ı hapishanede ziyaret ettikten sonra, 2010’da İstanbul’da karşılaşmalarında ben de bulunmuştum. Kürt meselesi konusunda epeyce uzun bir sohbet edilmişti.
İngiltere’deki seçimler, Corbyn’in kazanması, solun da kazanabileceği konusunda bizlere umut verdi. Bu açıdan önemli.
Kadına yönelik şiddet ve yürütülen propaganda aslında her yerde var. Konferansta bu konuya da dikkat çekildi. Artan kadına yönelik saldırılara dair çözüm önerileri nelerdi, sizler nasıl değerlendirirsiniz?
En çok toplantı yapılan konulardan biri cinsiyetçilik ve homofobi ve bunlara karşı mücadele oldu. Aşırı sağ siyasi partiler, hükümetler uzun bir zamandır kadın ve LGBTİ+ bireylere dönük yoğun bir saldırı sürdürüyorlar. Türkiye’de İstanbul sözleşmesinin iptal edilmesi gibi pek çok ülkede geri adımlar zorlanıyor. Ancak büyük de bir direniş var. 8 Mart’lar dünya çapında büyük eylemlere sahne oluyor.
Kadınların, kuirlerin haklarını korumak için kontrolü ellerine almaları gerekiyor. Bu konuda pek çok deneyim birikti.
Tabi ki cinsiyetçilik ve homofobiye karşı birlikte mücadelenin öneminin altı çizildi. İşçi sınıfının bu mücadelede aktif katılmasının başarma da önemli bir adım olacağı daha önceki 1968 devrimlerinden ortada.
İnsan son yıllarda hem Türkiye’de hem dünyada olanlara bazen inanamıyor. Yıllarca verilmiş mücadeleler, fedakarlıklarla kazanılan haklarımız gasp ediliyor. Dünyada en önemli başlıklardan biri kürtaj. 60’larda her yerde kazanılan hak şimdi geri alınmaya çalışıyor. Her yerde, Amerika’da, Polonya’da milyonlarca kadın sokağa çıkıyor ve hakkını korumaya çalışıyor.
Türkiye’de 5-10 yıl önce verilen haklar geri alınmaya çalışıyor. Buna karşı güçlü bir kadın hareketi var, kazanacağımıza güvenmek gerekiyor.
Suriyeli kadınların ayrıca ezildiklerinin altını çizmek istiyorum. Dil bilmeyen, iş bulamayan, evlere hapsedilmiş kadınlar. Bir kısmı eşsiz, ailesiz burada yaşam mücadelesi veriyorlar.
Kadın kelimesini mağdurla eşanlamlı kullanmamak gerek, Marksizm toplantılarında bunun altı özellikle çizildi. Kadınlar ve LGBTİ+ bireyler mücadelenin en önündeler. Özellikle Türkiye gibi mücadelenin baskı altında olduğu dönemlerde bile Taksim’de gösteri yaptılar.
Çözüm önerisi olarak şunu söylemek isterim: Sebahat Tuncel’in geçen gün bir toplantıda söylediği gibi; “Direneceğiz, mücadele edeceğiz, kazanacağız.”
İsrail’in 7 Ekim 2023’den beri yürüttüğü savaşa karşı İngiltere’de 17. kez merkezi gösteri düzenlendi. Filistin’le dayanışanlar Londra’da güçlü bir şekilde ses çıkardılar. Siz de oradaydınız. Konferansta da Filistin’e yönelik ırkçılığı tartıştınız. Yapılan eylemselliklere ve savaşa dair neler söylemek istersiniz?
Yıllardan sonra böyle bir eylemde olmak inanılmaz heyecan vericiydi. Bizim 1 Mart 2003’te Irak tezkeresini durdurduğumuz zamanlardaki gibi binlerce insan ile aynı duyguları paylaşmak çok güzeldi. Genç, yaşlı, kadın, erkek, çoluk çocuk, Müslümanlar, Avrupalılar binlerce insan tek ses oldular: Ateşkes hemen, nehirden denize özgür Filistin sloganları atıldı.
Hükümetlerini soykırıma ortak olmakla suçlamakla ilgili çok çarpıcı sloganları vardı. Eski başkanları Sunak’a “bugün kaç çocuk öldürdün” diye soruyorlardı. Bizim adımıza savaşmayın sloganı çok atıldı.
Yürüyüş boyunca tertip edenler, 100 binin altına düşmüyoruz dediler. Saatlerce yağmur altında yürüdük.
İsrail’in bu soykırımı tek başına yapmadığı Avrupa ve Amerika’nın katkıları anlatıldı. Siyonist İsrail’in var olmaya devam etmesi ile iki devletli çözümün geçerli olmadığı, ortak bir devletin yeniden kurulması gerektiği anlatıldı. Siyonist İsrail devletinin ırkçı yapısı anlatıldı. Savaşan Filistinlilere destek verildi. Filistinli konuşmacılar da mücadelenin önemini vurguladı.
Maalesef Türkiye’de bu büyüklükte bu çeşitlilikte bir eylemlilik göremedik. İslamcılar ayrı, Solcular ayrı eylem yapıyorlar.
Hükümet Hamas ile görüşüp destek sunarken İsrail ile ticari ve askeri ilişkileri sürdürüyor. Bu ilişkileri teşhir etmeye çalışanlar gözaltına alınıyor, tutuklanıyor, engelleniyor.
Gözümüzün önünde on binlerce insan kadın, yaşlı, çocuk öldürüldü, iki milyonluk bir alan insansızlaştırıldı. Çok az şey yapılabildi.
Türkiye’de de ırkçılıkla, farklı zamanlarda mültecilere dönük pogrom örnekleriyle karşılaşıyoruz. Son olarak Kayseri’de yaşandı ve yayıldı. Antalya’da bir çocuk bu saldırılar sonucu yaşamını yitirdi. Yaşananlara karşı sizlerin de uyarıları, çağrıları oldu. İzleyicilerimize neler aktarmak istersiniz?
Kayseri’de özel olarak desteklenen gruplar linç ediyor, saldırıyor. Bu saldırıların geçmişte Sivas’ta, Maraş’ta yaşanan linçlerden farkı yok.
Biz Sığınmacılar Platformu olarak 2019 yerel seçimlerden bu yana çağrı yapıyoruz. Sığınmacılara dönük muhalif siyasetçilerin yaptığı konuşmaların, hükümetin, belediyelerin, göç idaresinin uygulamalarının ve söylemlerinin sığınmacıları hedef halinde getirdiğini anlatmaya çalıştık. Ben Mayıs seçimlerinden sonra “Muhalefet vaat etmişti, iktidara ‘nasip’ oldu” diye yazmıştım. Sayamayacağım kadar hak ihlali ve yanlış uygulamalar var.
Ortada 3-4 milyon arası kadın, çocuk, yaşlı insan savaşlardan, diktatörlüklerden kaçan insan var. Bunun altını çizmek istiyorum. En az 1 milyonu 15 yaş altı, en az 1 milyonu kadın olan bu insanların hepsini sakallı genç şeriatçı erkekler olarak anlatılıyor, bu çok yanlış. Netanyahu’nun Filistinlilere yaptıkları, başta Suriyeliler olmak üzere tüm sığınmacılara yapılıyor.
Hem CHP hem AKP Esad ile konuşmaya çabalıyor. Yüzbinlerce insanı öldüren bir diktatörden bahsediyoruz. Kimyasal kullanan, cezaevlerinde insanları katleden bir hükümet. Afganistan, İran, Irak tüm bunların bu yönetimlerle sürdürülmesinde batının ve Türkiye’nin rolü büyük.
Hem CHP hem AKP Esad ile konuşmaya çabalıyor. Yüzbinlerce insanı öldüren bir diktatörden bahsediyoruz. Kimyasal kullanan, cezaevlerinde insanları katleden bir hükümet söz konusu. Afganistan, İran, Irak tüm bu ülkelerin diktatörlüklerle yönetilmesinde, batının ve Türkiye’nin rolü büyük.
Türkiye BM ve AB ile yaptığı anlaşmalarla bu sığınmacıları kabul ediyor. Karşılığında pazarlık masasına oturuyor ve para yardımı alıyor. Ama bunları anlatmadığı için sığınmacılar yük gibi algılanıyor. Böyle bir şey yok. 3-4 milyon göçmen, Türkiye’de entegre olabilir. Almanya’da 5 milyon Türkiyeli var. Avrupa çapında 10 milyon Türkiyeli var.
Doğru politikalarla bu iş çözülebilirken krizlerin sorumlusu GÜNAH KEÇİSİ sığınmacılar ilan edilip bir taşla iki kuş vuruluyor. Birincisi, ekonomik kriz onlara faturalandırılıyor, işçi sınıfı bölünüyor ve zayıflıyor; ikincisi krizi çözmek için mülteciler kaçak ucuz işçiler olarak kullanılıyor. Günah keçisi yaratma pratiği; en genel anlamıyla sistemin krizlerini, gerilim ve öfke yaratan aksaklıklarını, bir azınlığı işaret ederek, müsebbip olarak göstererek açıklama diye tanımlanabilir. Günah keçisi, sistemin sorun olan bir tek olgusunu açıklamak için kullanılmıyor. Nerdeyse ne kadar sorun varsa sorumlu olarak günah keçisi gösteriliyor: İşsizlik, sağlık ve eğitim sisteminin sorunları, çevre kirliliği, ahlaki yozlaşma.
Sığınmacılara karşı yükselen ırkçılığı engellememiz gerek. Bunu durduramazsak Kürtlerin, Alevilerin, tüm ezilenlerin sırada olduğunu unutmamamız gerek.
Kayseri’de olan, 2 Temmuz Sivas katliamından farksızdı. Bunu unutmayalım.
Teşekkür ederiz.
Yazar
