Büyük petrol şirketlerine yönelik iklim odaklı davalar artıyor. Bu, her geçen gün daha fazla topluluğun, endüstrinin iklim krizine yaptığı katkılar için hesap verebilirlik talep ettiğinin bir işareti olarak görülüyor.
Perşembe günü yayınlanan yeni analizde, Oil Change International ve iklim araştırma kuruluşu Zero Carbon Analytics; Columbia Üniversitesi veri tabanından, dünyanın en büyük 25 fosil yakıt üreticisinin sanık olarak gösterildiği davalardaki verileri inceledi.
Yazarlar, bu şirketlere karşı her yıl dünya çapında açılan dava sayısının, BM Paris İklim Anlaşması‘nın imzalandığı 2015 yılından bu yana neredeyse üç katına çıktığını, 86 dava açıldığını ve şu anda 40 davanın da hazırlık aşamasında olduğunu tespit etti.
Raporu hazırlayan araştırma ve savunuculuk grubu Oil Change International kampanya yöneticisi David Tong, “Hiçbir büyük petrol ve gaz şirketi iklim kaosunu önlemek için asgari düzeyde bir şey yapma sözü vermiyor, bu yüzden toplumlar onları mahkemeye veriyor” dedi.
En çok dava ABD’de
Davalar şehirler, eyaletler ve diğer hükümet örgütlerinin yanı sıra çevre grupları, yerli kabileler ve bireyler tarafından açılıyor. 50 dava ABD mahkemelerinde açılırken, 24’ü Avrupa ülkelerinde, beşi Avustralya‘da, dördü Nijerya‘da açıldı.
Çalışmaya göre, bilim insanlarının “belirli aşırı hava olaylarını iklim değişikliğine daha büyük bir doğrulukla bağlaması,” belirli fosil yakıt şirketlerinin iklim krizine etkilerini ölçmesine olanak tanıyor.
Alman yargıçlar RWE’nin neden olduğu hasar seviyesini belirlemek için Peru’ya gitti
Henüz hiçbir fosil yakıt şirketi iklim zararlarını ödemek zorunda kalmadı, ancak sektörün en büyük kirleticilerinin trilyonlarca dolarlık ekonomik hasardan sorumlu olduğu tahmin ediliyor.
En fazla ilerleme kaydeden iklim hasarı davası, 2015 yılında Perulu bir çiftçi tarafından, And Dağları‘ndaki evini tehdit eden iklim etkilerine katkıda bulunmakla suçladığı enerji devi RWE‘ye karşı açıldı. 2022’de benzeri görülmemiş bir şekilde, Almanya‘dan yargıçlar, aynı zamanda Avrupa’nın en büyük emisyon kaynağı olan RWE’nin neden olduğu hasar seviyesini belirlemek için bu ülkeyi ziyaret etti.
ABD’de iklim tazminatı talep edilen davalarda, sanıklar, iklim krizi konusunda kasıtlı olarak şüphe yaratmakla suçlanıyor.
Yanıltıcı reklamlarla ilgili davalar arttı
Raporun yazarları, yanıltıcı reklamcılık iddialarına karşı açılan davalardaki artışı da belgeledi. Raporda, bu tür davaların bugün petrol devlerine karşı yapılan tüm iklim şikâyetlerinin yüzde 16’sını oluşturduğu ve “kazanan bir yasal taktik” olduğu belirtildi. Bu davaların dokuzu sonuçlandı ve hâkimler yalnızca birinde davalının lehine karar verdi.
Bir Hollanda mahkemesi, 2021 tarihinde Shell’in emisyonlarını 2030 yılına kadar %45 oranında azaltmasını emretti. Bu karar, çığır açıcı bir karar olarak görüldü.
(Yeşil Gazete)
