Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Faaliyet Raporu’na göre son yıllarda sosyal yardım alan hane sayısı kademeli olarak artıyor. 2017 yılında 3,2 milyon hane sosyal yardımlardan yararlanırken bu sayı 2023’te 5 milyona dayandı. Diğer bir hesapla, her 5 haneden biri sosyal yardım alıyor, yoksullaştırıldığı için almak zorunda kalıyor.
Devletin halka yeterli ekonomik imkânların sağlanması için tedbirler alması, uygun koşullar sağlaması en önemli görevlerinden birisi. Buna karşın iktidarın 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçmesi ve Berat Albayrak’ın Maliye Bakanı olarak atanması ile yürürlüğe koyduğu “yeni ekonomi modeli” halka yoksulluk, açlık, sefalet olarak yansıdı, geçim sıkıntısı giderek arttı. Bu da yoksullaşan halkın sosyal yardım başvurularının artmasına yol açtı.
Halk yoksullaşıyor, devlet vergileri artırıyor
Türkiye’de halkın gelirleri ekonomik kriz ortamında her geçen yıl azalıyor. Özellikle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilen 2018 yılından sonra işçi ve emekçilerin gelirleri daha hızlı azaldı. Türkiye’de hanelere giren ortalama para miktarı aylık 14 bin liraya (590 dolar) kadar düştü.
Hane halkı gelirlerinin en az yüzde 70’ini oluşturan asgari ücretin ve emekli maaşlarının alım gücü her geçen gün azalıyor.
Buna karşın yoksulların vergi yükü her geçen gün artıyor. En son Mayıs 2023 seçimleri sonrası KDV yüzde 2 artırılarak bazı mallarda yüzde 10’a, bazı mallarda ise yüzde 20’ye yükseltildi.
Yoksul veya zengin herkesin eşit olarak ödediği dolaylı vergilerin (KDV, ÖTV) oranı, devletin tahsil ettiği verginin yüzde 54’ünü buldu. Avrupa ülkelerinde bu vergilerin toplam vergi tahsilatı içindeki payı yüzde 21.
Ağırlaşan ekonomik kriz, insanları yardıma muhtaç hale getiriyor. Yoksulluk nedeniyle sosyal yardım alan hane sayısı giderek artıyor. Sosyal yardım alan kişilerin nüfusa oranı 2017 yılında yüzde 13,7 iken bu oran 2023’te yüzde 18,4’e yükseldi.
Devletin halkı yoksullaştırıp, yardımlara muhtaç etmek yerine, yeterli gelir düzeyine ulaşmasını sağlayacak tedbirler alması için mücadele etmemiz gerekir.
Yazar
