33 uluslararası hukuk örgütü, katledilen Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin faillerinin yargılandığı ve 12 Haziran’da karar çıkması beklenen davadaki ihlallere dikkat çekerek adalet talep etti. Ortak açıklamada dosyadaki adaletsizliklere dikkat çekildi, davanın arka planına ilişkin bilgiler verildi.
Tahir Elçi’nin uluslararası saygınlığa sahip bir insan hakları avukatı olduğunun belirtildiği açıklamada şu bilgilere yer verildi:
“Tahir Elçi, öldürüldüğü sırada Diyarbakır Barosu Başkanıydı. Kürt köylerinin zorla boşaltılması, zorla kaybettirme, toplu infaz, işkence ve kötü muameleyle ilgili birçok önemli davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımıştı. Sivillere yönelik insan hakları ihlallerinde hesap verebilirlik ilkesinin hayata geçmesi için çalıştı.
Ekim 2015’te hükümet yanlısı haber kanalları tarafından hedef gösterildi. ‘Kürt meselesinin’ çözülmesinde silahlı şiddetin yeniden kullanılmaya başlanmasını kamuoyu önünde sorguladığı için taciz edildi, ölüm tehdidi aldı. Elçi, 28 Kasım 2015 günü bir basın açıklaması sırasında öldürüldü.”
Tahir Elçi’nin öldürülmesiyle ilgili iddianame olaydan beş yıl sonra 20 Mart 2020’de tamamlandı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı üç polis memuru için ‘bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek’ suçlaması ile 3 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası istedi. Bir PKK’lı için ise ‘iki polis memurunu öldürmek’, ‘bir polis memurunu öldürmeye teşebbüs’ ve ‘Elçi’yi olası kastla öldürmek’ suçlamasıyla üç kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti.
Ancak savcı, mahkemeye sunduğu esas hakkındaki mütalaada hangi polis memurunun silahından çıkan kurşunun ölüme sebebiyet verdiğini tespit etmenin imkânsız olduğu gerekçesiyle, üç polis memurunun beraatini talep etti.
Soruşturmada ve duruşmalarda adil yargılanma hakkı pek çok kez ihlal edildi
Açıklamada, Elçi’nin ölümünün ardından bağımsız ve etkin bir soruşturma yürütülmediği belirtildi. Ancak Londra merkezli bağımsız bir grup (Forensic Architecture) tarafından hazırlanan bağımsız bir rapor 2019 yılında yayınlandıktan sonra olay yerindeki polislerin kovuşturulmasına başlandığı belirtildi.
Davanın 21 Ekim 2020’den itibaren 9 duruşması görüldü, bu duruşmalarda da adil yargılanma hakkı birçok kez ihlal edildi.
Türkiye devletinden adalet talep edildi
Açıklamada “Tahir Elçi’nin öldürülmesinden sorumlu olan herkes adalet karşısına çıkartılsın, duruşmalar uluslararası hukuka uygun bir şekilde yürütülsün ve sorumlular suçlu bulundukları takdirde işledikleri suçun ağırlığına uygun ceza alsın” denildi.
İmzacı 33 kurum
Açıklamada imzası bulunan kurumların isimleri şöyle:
Almanya Barosu (Deutscher Anwaltverein, German Bar Association, DAV), Amerikan Hukukçular Derneği (American Association of Jurists, Asociación Americana de Juristas, AAJ) , Avrupa Baro ve Hukuk Toplulukları Konseyi (the Council of Bars and Law Societies of Europe, CCBE) , Avrupa Barolar Federasyonu (the European Bars Federation, FBE), Avrupalı Demokrat Avukatlar (European Democratic Lawyers, AED), Avukatlar için Avukatlar (Lawyers for Lawyers), Avukatlara Saldırılar İzleme Komitesi (Monitoring Committee on Attacks on Lawyers), Bangladeş Demokratik Avukatlar Derneği (Democratic Lawyers Association of Bangladesh, DLAB) , Brüksel Barosu – İnsan Hakları Enstitüsü (Institut des droits de l’homme du barreau de Bruxelles), Brüksel Barosu (Ordre des avocats du barreau de Bruxelles) , Cumhuriyetçi Avukatlar Derneği, Almanya (the Republican Lawyers Association/Republikanische Anwältinnen- und Anwälteverein, RAV, Germany), Demokrasi ve Dünyada İnsan Hakları için Avrupalı Hukukçular Derneği (European Association of Lawyers for Democracy and World Human Rights, ELDH), Demokratik Avukatlar Derneği, Almanya (Association of Democratic Lawyers/Vereinigung Demokratischer Juristinnen und Juristen, VDJ, Germany), Demokratik Avukatlar Uluslararası Derneği (International Association of Democratic Lawyers, IADL) ,Halkın Avukatları Ulusal Birliği, Filipinler (National Union of People’s Lawyers, Philippines, NUPL), Halkın Avukatları Uluslararası Derneği (International Association of People’s Lawyers, IAPL) , Halkın Avukatları Uluslararası Derneği – Avustralya Şubesi (International Association of People’s Lawyers, Australian Branch), Hindistan Avukatlar Derneği (Indian Association of Lawyers), İngiltere ve Galler Barosu İnsan Hakları Komitesi (Bar Human Rights Committee of England and Wales, BHRC), İngiltere ve Galler Hukuk Topluluğu (the Law Society of England and Wales), İtalyan Demokratik Hukukçular (Italian Democratic Lawyers/Giuristi Democratici), Levros Hukuk Merkezi (Legal Centre Lesvos), Nantes Barosu, Fransa (Ordre des Avocats du Barreau de Nantes), Rennes Barosu, Fransa (Ordre des Avocats du Barreau de Rennes), Rotterdam Barosu, Hollanda (Rotterdam Bar Association, the Netherlands), Seine-Saint Denis Barosu, Fransa (the Bar Association of Seine-Saint Denis, France), Sınır Tanımayan Savunma – Avukat Dayanışması, Fransa (Défense sans frontière avocats solidaires/Defence Without Borders – Lawyers in Solidarity, DSF-AS, France), Tehlikedeki Avukatlar için Uluslararası Gözlemevi (International Observatory for Lawyers in Danger, OIAD), Tehlikedeki Avukatlar İzleme, İtalya Ceza Baroları Birliği (Osservatorio Avvocati Minacciati, UCPI, Observatory Endangered Lawyers – Italian Union of Criminal Chambers), Turin Barosu, İtalya (Turin Bar Association, Italy), Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi (Turkey Human Rights Litigation Support Project, TLSP), Uluslararası Barolar Derneği İnsan Hakları Enstitüsü (the International Bar Association’s Human Rights Institute, IBAHRI), Uygulamada İnsan Hakları (Human Rights in Practice).
Yazar
