Gezegenin geleceğiyle ilgili durum kapitalizm yüzünden çok ciddi hâle gelirken, siyasetçiler ve sermaye sahipleri kârlarını öne koyarak bunu umursamamayı sürdürüyor.
Azerbaycan‘da süren BM İklim Zirvesi (COP29) başkanlığının yayımladığı nihai metin taslağına ilişkin artan itirazlar ve tartışmalar müzakerelerin uzayacağını gösteriyor.
COP29’un en önemli gündem maddesi gelişmekte olan ülkelerin ısrarlı bir şekilde talep ettiği; iklim kriziyle başa çıkmaları ve ekonomilerini karbondan arındırmak için ihtiyaç duydukları “iklim finansmanı”na gelişmiş ülkelerin katkı yapmasıydı. Bu ülkeler 1.3 trilyon dolar talep ederken, zirve koridorlarında sık sık 1 trilyon dolar rakamı telaffuz ediliyordu.
Ancak bu sabah COP Başkanlığı’nın yayımladığı zirvenin temel anlaşmasını oluşturacak taslak metin şaşkınlık ve hayal kırıklığı yarattı. Azerbaycan, müzakerecilerin daraltabilecekleri bir aralık bile önermezken, taahhüt edilecek meblağ ile ilgili alanı X işareti ile doldurdu.
Taslak metinde şu ana kadar yer alanlar özetle şöyle:
- İklim finansmanı hedefleri için zengin ülkelerin taahhüt etmesi beklenen meblağlar ve veya toplam için aralıklar yok. Bunun yerine, bu rakamın olması gereken yerde bir ‘X’ yer alıyor.
- Gelişmekte olan ülkelerin bağışçı havuzuna katılmaları için seçenekler sunuluyor ancak ayrıntılar yok.
- Hibe yoluyla karşılanacak uyum ve kayıp ve hasar finansmanı taahhüdü var ancak bu da somut değil.
- Finansmanın küçük ada gelişmekte olan devletler gibi en savunmasız ülkelere odaklanması için bir seçenek sunuluyor
- Finansmanın kredi yerine hibe olarak verilmesine vurgu yapılıyor, ancak özel finansman hala bir seçenek olarak mevcut.
- Taslak metinde, bu yeni iklim finansmanı anlaşmasının gözden geçirilmesinin 2031’den önce gerçekleşebileceği yönünde öneriler bulunuyor.
Küresel Güney, sivil toplum ve aktivistlerden büyük tepki
Taslak metni “adeta boş bir kâğıda” benzeten müzakereciler, iklim örgütleri ve aktivistlerin tepkisi büyük.
Sivil toplum örgütü Doğal Kaynakları Savunma Konseyi’nde uluslararası iklim finansmanının kıdemli savunucusu Joe Thwaites, “Metin, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ana hedefin ne olması gerektiği konusundaki pozisyonlarını karikatürize ediyor” dedi.
COP29’dan çıkacak anlaşmanın önümüzdeki yıllarda iklim finansmanı manzarasını belirleyeceğini kaydeden Dünya Yaban Hayatı Fonu’nda küresel iklim ve enerji başkan yardımcısı Stephen Cornelius, iklim çözümleri için yeterli finansman olmadan, felaket niteliğindeki iklim etkilerinin önlenemeyeceğine dikkat çekti.
Climate Action Network International’dan Jacobo Ocharan, Küresel Kuzey’in trilyonlarca dolarlık gecikmiş [iklim] borcunu ödemeye başlaması gerektiğini kaydetti: Ancak umut ışığı, her şeyin hala açık olmasıdır. Metinde, bu krizden en çok etkilenen ülkelerin ve toplulukların ihtiyaçlarını karşılayacak ve Küresel Kuzey ile Küresel Güney arasındaki güveni yeniden tesis etmeye yardımcı olacak bir iklim finansmanı hedefine sahip olmak için yeterli müzakere unsurumuz var.”
Yazar
