Sanatçılar, ‘Filistinli sanatçıların seslerinin dünyaya ulaşmasını sağlayan’ Gazze Bienali’ni duyurdu. Eserlerin Gazze’de sergilenmesinin yanı sıra yurtdışında sergilenmesi de planlanıyor.
Gazze’deki Filistinli sanatçılar, İsrail’in saldırılarına karşı bir direniş eylemi olarak “bienal” sergisi düzenleyeceklerini açıkladı. Basın açıklamasında, 40’tan fazla sanatçının yer aldığı projede, “Filistin sanatının kuşatılmış tüm alanları delip geçtiği” vurgulandı.
Sanatçılar, eserlerini Gazze’nin kuşatma altındaki kıyı şeridinde sergilemeyi ve dünya çapındaki uluslararası galerilerde yer bulmayı planlıyor. Ancak, sanatçıların en büyük engeli, eserlerini İsrail kuşatmasını aşarak küresel sahneye taşımak.
Sergiye katılan sanatçılardan yaklaşık dörtte biri savaşın başlarında Mısır’a geçmeyi başardı. Gazze’de kalanlar ise eserlerini, zaman zaman sınırdan geçmelerine izin verilen yardım görevlileri aracılığıyla göndermeyi planlıyor. Bazıları eserlerini elektronik ortamda görüntü ve video olarak iletecek, bazıları ise Batı Şeria’daki sanatçılarla işbirliği yaparak eserlerini uzaktan yeniden yaratacak.
26 yaşındaki Han Yunuslu bir sanatçı, projeye “bienal” adını verme kararını, “Dünyadaki en büyük sanatsal etkinlikler bienal olarak adlandırılır ve dünyanın en önemli sanatçılarını, sanatları aracılığıyla en kritik meseleleri ele almak üzere ağırlar. Bizim için şu anda dünyadaki en önemli sanatçılar Gazze’deki sanatçılar” diyerek açıkladı.
İki yılda bir düzenlenen etkinliklere verilen isim olan “bienal” kelimesi, Gazze ve sanat topluluğunun iki yıl sonra hâlâ ayakta kalacağını simgeliyor. Gazze Bienali’ni başlatan sanatçılar, manifestolarında bu etkinliğin “geleneksel sergi çerçevelerinin dışında yaratıcı bir adım” olduğunu belirttiler. Ayrıca, bildiride, “içinde bulunduğumuz durumun hassasiyeti ve özgüllüğü” vurgulanarak, bienalin özünde “bir halkın hayatta kalma mücadelesini” yansıttığı ifade edildi.
Geçen yıl ekim ayında evi bombalandığında 17 yıllık sanatçı çalışmalarını ve yaklaşık bin kitaptan oluşan kütüphanesini kaybeden sanatçı Rufaida Sehwail, bienali bir meydan okuma eylemi olarak görüyor. Sehwail, “Gazze’deki savaş ve baskının ortasında sanat üretmeye devam etmek sadece yaratıcı bir eylem değil, başlı başına bir direniş ve hayatta kalma eylemidir” dedi. “İsrail, Gazze’deki yaşamı ve kültürü silmeye odaklanırken, benim sanattaki sürekliliğim hayatın hâlâ devam ettiğini ve Filistin kimliğinin silinmeyeceğini kanıtlıyor.”
Proje henüz başlangıç aşamasında ve pek çok zorlukla karşı karşıya olsa da sanatçı Shatat, iyimserliğini koruyor. The Guardian‘a verdiği demeçte, “Tüm sanatçıların eserleri ortaya çıkacak,” dedi. “Işığı görecekler, engelleri, sınırları ve yasaları aşacaklar ve tüm dünya onları görecek. İşte sanatın gücü budur.”
Gazze Bienali, yurtdışındaki galerilere destek çağrısında bulunmanın yanı sıra bir kitlesel fonlama kampanyası da başlattı.