Afganistanlı mülteci işçi Vezir Mohammed Nourtani, Zonguldak’ta kaçak bir maden ocağında çalışırken sebebi henüz aydınlatılmamış şekilde hayatını kaybetti ve bedeni patron talimatıyla ocak dışına çıkarılarak yakıldı, yok edilmek istendi. Beden yakmaktaki saik, patronları kaçak maden ocağından ötürü ceza almaktan kurtarmaktı. Magdoff’un “Kullan At Emekçileri” olarak formüle ettiği mülteci/göçmen işçiler, böylece ölüm mertebesine terfi ettirilerek buhar edilmekteydi.
Benzer kaybetme vakası daha önce Adana-Mersin karayolunda, bir portakal bahçesinde vuku bulmuştu. Mustafa El Recep isimli Suriyeli işçinin bedeni fabrikadan çıkarılarak gözden ırak bir yere atılmıştı. Konya’da 150 TL alacağı var diye öldürülen Afganistanlı genç de kör bir kuyunun dibinde bulunmuştu. İzmir Güzelbahçe’de ırkçı ve nefret söylemiyle yakılan Suriyeli üç işçi de kül edilmek istenmişti.
Mülteci bedenleri yakma, yol kenarına, bahçelere atma ya da kuyu dibinde saklama gibi eylemler, aslında mülteciyi kaybederek suç delillerini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Çoğu kayıt dışı çalışan enformel endüstrinin bu “görünmez” işçilerini zora düşünce ortadan kaldırmak, en azından yerli işçileri öldürüp yok etmekten daha kolay. Öldürme ve/veya yok etme eylemine alt taşeronların yahut aynı işyerindeki yerli işçilerin suç ortağı yapılması giderek sıradanlaşıyor. Afgan işçi Nourtani’nin yanan bedeni başında boş bir viski şişesi ve kuruyemiş kabuklarının bulunması oldukça düşündürücü bir örnek.
Gelinen yerde, “bizden olan bizden olmayan” ya da “yerli olan yerli olmayan” şeklinde tezahür eden milliyetçi işçi ayrımının; şoven propagandanın da desteğiyle, mülteci bedenleri yok etme sınırına kadar geldiğini söyleyebiliriz. “Bizden olan” işçiler en azından öldürülüp buhar edilmeme ayrıcalığına sahip: elbette şimdilik! Bu durumun yerli işçiler ya da köylüler için bir üst kimlik ya da imtiyaz hâline dönüştüğü her yerde, ırkçılık tıpkı zehirli bir yılanın deri değiştirmesi gibi yüz değiştirerek kendisini gösteriyor.
İşsiz, bunalım içinde ve gelecekten ümitsiz lümpen proleterlerin, işyeri temelinde, faşizmin sivil sıradan erleri olarak mültecilerin üzerine salınması; tam da kapitalist ekonomik kriz, buhran, bunalım ya da en azından derin yoksulluk günlerinin tarihten bilinen şaşmaz pratiği. Sınıf bilincinden ve sendikal örgütten mahrum çalışan ve en alt işlerde sömürülen proleter kesimlerin mafyatik “işveren” şebekelerine dâhil edilmelerinin, kanlı cinayetlere suç ortağı edilmelerinin de hazin bir öyküsüdür bu.
*
Öldürerek ya da öldükten sonra işyerinden mülteci bedenleri çıkarıp buhar etmek dışında da kaybetme pratikleri var egemen göç rejiminin. Son olarak Kayseri’de bunun açık örneği yaşandı. Bir çocuğa cinsel istismar haberiyle birlikte sokaklara çıkan kalabalıklar Suriyelilere ait araçları yaktı, evleri ve dükkânları ateşe verdi ya da taş yağmuruna tuttu.
Irkçı sloganlarla gerçekleşen bütün bu saldırıların belki de tek hedefi vardı: mülteci toplumu şehir dışına sürmek ya da en azından tümden görünmez hâle getirerek kendi gettolarında sinmelerini sağlamak. Sonuç başarılı oldu mu? Oldu. Nitekim 3 bin kadar mülteci işçi aileleriyle birlikte Kayseri’yi terk etmek zorunda kaldı. Kentte kalanlar ev ya da atölyelerine kapandı, mülteciler için “görünmezlik” ölçüsü tavan yaptı. Geri Gönderme Merkezleri dolup taşarken, sınır dışı etme işlemleri için bu provokasyon iklimi hükümetin elini kolaylaştırdı.
Eylem ve linç dalgasına katıldıktan sonra gözaltına alınan, tutuklanan tipler de bize bir şeyler söylüyor. Bin civarında gözaltının neredeyse yarısı sabıkalıydı. Üstelik bu sabıkalar; göçmen kaçakçılığı, tecavüz, dolandırıcılık, uyuşturucu, yağma, hırsızlık gibi suçlardı. Irkçılık bir yandan göçmenleri sindirmeyi ve gözlerden kaybetmeyi hedeflerken, linç dalgası önüne kattığı kurbanlarını kim vurduya getirmeyi de düşünmüştü. Antalya Serik’te öldürülen Suriyeli tekstil işçisi bu kurbanlardan biriydi. Irkçı galeyan ve linç silsilesinin yerli yurttaşları -şimdilik- kapsam dışı bırakarak mültecilere yönelmesi; “görünmez kılma” eyleminin vazgeçilmeziydi. Fakat ilk fırsatta yeniden Kürtlere, Alevilere, Ermenilere, sosyalistlere yönelecek bu gerici dalga, öncelikle bütün kesimleri ortak kümede toplayacak “göçmenlere karşı ırkçılık” harcına ihtiyaç duymaktaydı. Muğla, Manisa ve başka kentlerde Kürt tarım işçilerine, Kürt inşaat ve güneş paneli kurulum işçilerine yapılan saldırılar bu tespitin müspet kanıtları olarak çok kısa sürede kendini gösterecekti.
*
Diyarbakır’da kayıp bedeni günlerce aranan ve bir dere yatağında bulunan küçük Narin cinayeti de bizlere ırkçılık tartışmasının bir başka yüzünü göstermiş oldu. Narin Güran cinayeti sonrasında sosyal medyada Kürt’e mubah görülen ırkçı paylaşımlar kendini göstermekte gecikmedi. Kürt toplum yaşamının oryantalist aşağılanmaya maruz kalması da entelektüel linçin en korkunç örneklerindendi. Oysa 17 bin faili meçhul cinayetin işlendiği bu topraklarda insanlar asit kuyularında, kuytu alanlarda kaybedilmek istenmişti. Böylece bir çocuğun kaybedilen küçük bedeniyle ortaya çıkan toplumsal travma; bölge illerindeki faili meçhuller ve faillerin karanlık eylemleriyle hafıza tazelemişti.
Narin cinayetini İsrail ve batı değerlerine bağlayan radikal İslamizasyoncu zihniyet de bir başka ırkçılık türüyle karşımızdaydı: anti-semitizm. Bu karanlık akıl, iktidarın “makbul Kürt’ünün” karşısındaki tüm Kürtleri “kökü dışarda” bir alt kimlikle aşağılayarak özgün bir ırkçılığa da imza atmış oluyordu.
*
Sonuç olarak, ırkçılığa gösterilecek en küçük hoşgörü ya da prim; mültecilerden ve en alttakilerden başlayarak bütün topluma yayılacak vahşi katliam ve kaybetmelerin de habercisidir. Tarihsel yaşanmışlıklar ve bugün bize başka bir şey söylemiyor.
Ercüment Akdeniz
(Enternasyonal Dayanışma dergisinin ilk sayısında yayımlanmıştır.)
Yazar
